ترس و استرس دو حس کاملا طبیعی هستند که در طول زندگی، برای همه بوجود می‌آیند. وقتی این اختلالات دائمی شوند یا در زندگی روزمره تداخل ایجاد کنند به عارضه‌ای به نام اختلال اضطراب (Anxiety Disorder) تبدیل می‌شوند. در برخی موارد، اختلالات اضطرابی ظرف چند دقیقه به اوج خود رسیده و شما به حملات پانیک یا هراس (Panic Attacks) دچار می‌شوید.
افرادی که از اضطراب شدید رنج می‌برند گوشه نشین شده و از مکان‌ها و شرایط سخت اجتناب کرده تا این احساسات را دوباره تجربه نکنند. بیشتر مواقع، علائم آن از کودکی شروع‌شده و اگر درمان درست صورت نگیرد، تا نوجوانی و بزرگ‌سالی نیز ادامه می‌یابد.
اضطراب به‌صورت و انواع مختلفی ایجاد می‌شود که به آن‌ها فوبیا نیز می‌گویند. شما می‌توانید درآن‌واحد یک یا چند علائم متفاوت داشته باشید.درمان قطعی اضطراب با ترکیب داروها و مشاوره روانشناسی انجام می‌شود. در این مقاله از وبسایت دکتر توکلی، با این اختلال بیشتر آشنا شده تا روش‌های کنترل و درمان آن را پیدا کنید.
اضطراب چیست؟
انجمن روانشناسی آمریکا اضطراب را « یک احساس تنش‌زا با تفکر نگران‌کننده به همراه تغییرات فیزیکی مانند فشارخون بالا» معرفی می‌کند. این عارضه یک حس استرس مزمن و شدید بوده. این بیماری باعث می‌شود که شما قابلیت قرار گرفتن در شرایط که این احساسات را ایجاد می‌کنند، نداشته باشید. شناختن فرق بین استرس عادی با اختلالات اضطرابی روش رویکرد و درمان را مشخص می‌کند.
انواع اضطراب
انواع اضطراب به صورت خلاصه در موارد زیر آورده شده است:
- برزن هراسی یا آگورافوبیا (Agoraphobia): افراد مبتلا به آگورافوبیا این یک نوع اختلال از محل یا شرایط خاصی وحشت شدید دارند و همیشه تلاش می‌کنند که از این شرایط اجتناب کنند.
- اختلال اضطرابی به دلیل مشکلات پزشکی زمانی رخ می‌دهد که شما به علت مریضی یا شرایط خاص خود ترس و هراس داشته باشید.
- اختلال اضطراب فراگیر شامل استرس مکرر و شدید درباره تمام اتفاقات روزمره است. این اضطراب معمولا با دیگر بیماری‌ها مانند افسردگی همراه بوده و کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد.
- اختلال هراس یا پانیک شامل حملات ناگهانی و مکرر می‌شود که باعث ایجاد وحشت‌های شدید با علائم فیزیکی مانند سینه درد، سختی نفس، حس نابودی زندگی و غرق شدن در فرد می‌شوند.
- اختلال اضطراب پس از سانحه که به‌طور معمول بعد از تصادفات یا حادثه‌های وحشتناک ایجاد شده و در زندگی روزمره تداخل ایجاد می‌کند.
- موتیسم یا لالی انتخابی معمولا در کودکان رخ می‌دهد و باعث می‌شود که کودک فقط در شرایط خاص یا با یک نفر مخصوص صحبت کند. لالی انتخابی معمولا به دلیل خجالت شدید یا اذیت و آزار کودک در برخی مکان‌ها مانند مدرسه یا خانه ایجاد می‌گردد.
- اختلال اضطرابی جدایی در کودکانی که پدر و مادر از هم جدا شده‌اند شایع است. علائم این اختلال، وحشت یا نگرانی شدید کودک زمان جدا شدن از والدین خود است.
- اختلال اضطرابی اجتماعی (فوبیا اجتماعی) شامل ترس و هراس زیاد در شرایط اجتماعی است که معمولاً به دلیل کمبود اعتماد به نفس یا خجالت شدید در طولانی مدت ایجاد می‌شود.
- فوبیا یا ترس‌های شدید که انواع مختلفی دارد و می‌تواند شامل ترس از حیوانات، ارتفاع، ناامید کردن خانواده، شکست خوردن یا هر چیز دیگر شود.
- اختلال اضطرابی به علت مصرف مواد مخدر به شکل حملات عصبی بعد از مصرف مواد مخدر ایجاد شود.
علت اضطراب و استرس چیست؟
علت اصلی ایجاد اضطراب هنوز به‌طور کامل و دقیق مشخص نشده است. ولی یکی از بزرگ‌ترین منابع اضطراب در زندگی اتفاقات ناگواری و نگران کننده است که باعث تحول کلی در زندگی می‌شود. تحقیقات نشان داده که استرس مزمن نیز یکی دیگر از عوامل اصلی در ایجاد این بیماری است. در عین حال علت‌های دیگری وجود دارند که می‌توانند باعث حس نگرانی و هراس در فرد شوند.
دلایل پزشکی بروز اضطراب
در برخی افراد اضطراب می‌تواند نشانه‌ای از یک مریضی جدی‌تر باشد. بعضی مواقع، اولین نشانه‌های مریضی اضطراب است که دکتر با انجام تست‌های مختلف آن را تشخیص می‌دهد.
بعضی بیماری‌ها که با اضطراب رابطه دارند شامل موارد زیر می‌شود:
- بیماری قلبی
- دیابت
- تیرویید
- بیماری تنفسی
- استفاده از مواد مخدر
- اعتیاد به الکل
- درد مزمن و مشکلات گوارشی
- برخی غده‌های سرطانی باعث ترشح حس نگرانی در بدن می‌شوند.
بروز اضطراب به خاطر بیماری
در صورت داشتن شرایط زیر امکان ایجاد اضطراب به دلیل بیماری خاص وجود دارد.
- کسی در خانواده نزدیک شما از اضطراب رنج نمی‌برد.
- در کودکی هیچ شرایط سخت و مشکل برایتان پیش نیامده که باعث اضطراب شود.
- اضطراب ناگهانی ایجاد شده و اتفاق خاصی نیفتاده که باعث نگرانی یا وحشت شما شود.
نگرانی و هراس می‌تواند به علت خبردار شدن شما از مریضی جدی نیز باشد که در این صورت پزشک شما را به یک مشاور معرفی می‌کند تا با بیماری خود کنار آمده و اضطراب را کنترل کنید.
چه عواملی خطر اضطراب را بیشتر می کنند؟
محققان نشان داده‌اند که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی در خطر ابتلا به اختلال اضطراب نقش دارند. دلایل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد هراس و ترس در هر فرد می‌شود. برخی از دلایل عمومی این بیماری شامل موارد زیر هستند.
- خجالتی بودن یا احساس نگرانی زمان صحبت کردن با دیگران
- قرار گرفتن در شرایط استرس‌زا به مدت طولانی
- تاریخچه بیماری‌ها و اختلالات روانی در خانواده
علائم اضطراب در شرایط زیر تولید یا تشدید میابد. شرایط زیر احتمال ایجاد اختلال اضطرابی را در فرد بیشتر کرده و بیماری را شدیدتر می‌کند.
- برخی بیماری‌ها
- اعتیاد به دخانیات، کافئین و مواد مخدر
اگر احساس کردید که اختلالات اضطرابی دارید، به دکتر مراجعه کنید. دکتر متخصص با انجام آزمایش و صحبت کردن با شما می‌توانید نوع هراس شما را تشخیص دهد و درمان اضطراب مناسبی به شما تجویز کند.
درمان فوری و سریع اضطراب
دو نوع درمان اصلی برای اضطراب وجود دارد که یکی مشاوره فردی و دیگری مصرف قرص اضطراب است. معمولاً متخصصان این دو درمان را ترکیب کرده از مزایای هر دو بهره‌مند شوید. پیدا کردن دارو یا مشاور مناسب می‌تواند دشوار باشد. به همین علت، سعی کنید با چند مشاور صحبت کنید و داروهای خود را تغییر دهید تا بهترین درمان اضطراب را برای خودتان پیدا کنید.
درمان اضطراب با مشاوره روانشناسی
مشاوره روانشناسی یکی از معدود درمان‌های بدون عارضه فیزیکی برای اضطراب و اختلالات مختلف ناشی از آن است. در یک جلسه مشاوره فردی شما با یک مشاور به صورت حضوری یا آنلاین صحبت کرده تا دکتر دلیل ایجاد وحشت در شما را تشخیص دهد. پس از تشخیص، دکتر بهترین روش درمانی برای شما انتخاب می‌کند تا هرچه سریع تر شرایط خودتان را کنترل کنید.
یکی از موثرترین شیوه‌های مشاوره برای اختلالات اضطرابی، درمان شناختی رفتاری یا (CBT) نام دارد. این یک درمان کوتاه مدت و تخصصی بوده که هدف آن یاد دادن مهارت‌های مختلف برای کنترل و بهبود علائم اضطراب است.
در این جلسات، شما به آرامی در محیطی که باعث اضطراب و هراس شما می‌شود قرار می‌گیرید تا اعتماد به نفس کافی برای کنترل و کاهش شدت اضطراب را پیدا کنید.
پیشنهاد مطالعه: جلسات مشاوره شما می‌توانند بنا به موقعیتی که دارید به صورت گروهی یا فردی باشند. برای مثال مشاوره قبل از ازدواج و مشاوره طلاق از جمله جلساتی هستند که با حضور زوجین برای انجام زوج درمانی برگزار می‌شوند.
مصرف داروی درمان اضطراب
چندین داروی مختلف وجود دارند که در کاهش علائم اضطراب کمک می‌کنند. نوع این داروها به شرایط و شدت بیماری شما بستگی داشته و فقط توسط روانپزشک تجویز می‌شود.
- برخی قرص‌های ضد افسردگی قابلیت درمان اضطراب را نیز دارند.
- بوسپیرون یک داروی ضد اضطراب است که روانپزشک می‌تواند برای درمان هراس شما تجویز کند.
- در برخی موارد، روانپزشک شما داروهای آرامبخش مانند بنزودیازپین (benzodiazepine) یا بتا بلاکر برای شما تجویز کند. این داروها برای استفاده کوتاه مدت بوده و عوارض جانبی دارند.
قبل از استفاده از هر دارویی، به دکتر مراجعه کرده و از امنیت مصرف آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
جلسه مشاوره اضطراب چگونه است؟
قبل از هر چیز، باید به دکتر مراجعه کنید تا مطمئن شوید که اضطراب شما به دلیل بیماری خاصی نیست. سپس، به یک مشاور روانشناس مراجعه کرده تا جلسات درمانی شما شروع شود.
قبل از جلسه مشاوره اضطراب خود یک لیست از موارد زیر آماده کنید.
- تمام علائم خود را بنویسید. سعی کنید هر موقع که هراس را احساس کردید علائم آن را یادداشت کنید، ببینید در طول روز چند بار تکرار شده و چه عواملی باعث تشدید آن می‌شود.
- علت‌های احتمالی اضطراب خود را یادداشت نمایید. تمام تغییرات بزرگ در زندگی خود را در نظر بگیرید و سعی کنید حسی که در آن زمان داشتید را به یاد آورید.
- تمام تاریخچه بیماری‌های عصبی خود و خانواده را گردآوری کنید. تاریخچه خانوادگی خود به صورت تیتروار قرار دهید.
- هرگونه بیماری که دارید و داروهای که مصرف می‌کنید را یادداشت کنید. تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که استفاده می‌کنید بنویسید.
از درمانگر خود چه سوالاتی بپرسیم؟
برای بهره‌گیری کامل از جلسات مشاوره برای اضطراب خود، می‌توانید این سوالات را از مشاور خود بپرسید:
- اضطراب من به چه دلیل ایجاد شده؟
- آیا بیماری‌های من باعث تشدید شرایط من می‌شوند؟
- چه نوع مشاوره برای من مناسب است؟
- آیا برای درمان نیاز به قرص دارم؟
هیچ نگرانی در مورد صحبت کردن با مشاور نداشته باشید و تمام سوالاتی که در ذهن دارید را از دکتر بپرسید.
از مشاور خود چه انتظاری باید داشته باشیم؟
در طول درمان مشاور سوالات زیر را از شما می‌پرسد تا دلیل مشکلات اختلال اضطرابی را بیابد.
- چه علائمی دارید و کی این نشانه‌ها شروع شدند؟
- اضطراب چقدر زندگی شخصی شما را تحت تاثیر قرار داده؟
- آیا حملات پانیک نیز اتفاق می‌افتد؟
- آیا از برخی شرایط گریزان هستید؟
آماده کردن خود و پیش بینی سوالات مشاور به شما کمک می‌کند از زمان خود بهترین استفاده را ببرید.
معرفی دکتر روانشناس خوب در تهران
درمان اضطراب از جمله حساس‌ترین روندهای درمانی در علم روانشناسی است. بسیار مهم است که در طول درمان خود چه جملاتی می‌شنوید و چه تصمیماتی می‌گیرید. هر قدم اشتباه می‌تواند علائم و شدت استرس و اضطراب را در شما بیشتر کند. توجه داشته باشید که سلامت روان از جمله مسائلی است که به هیچ عنوان جای ریسک کردن در آن وجود ندارد.
پیشنهاد ما مراجعه به دکتر حامد توکلی، روانشناس و سایکوتراپیست در تهران می‌باشد. یک دکتر روانشناس در تهران که بیش از 10 سال تجربه در حوزه درمان افسردگی، استرس و اضطراب دارد. برای اطلاعات بیشتر از نحوه برگزاری جلسات و نوبت دهی می‌توانید با این شماره در واتساپ در ارتباط باشید.
